Riobase
Een goed werkend riool is van levensbelang, maar hoe zorg je er als kleine gemeente voor dat het beheer niet onnodig veel moeite en geld kost? Onderzoekers van de lectoraten Data Science en Assetmanagement hebben samen met Zeeuwse rioolbeheerders een beslissingsondersteunend systeem ontworpen: Riobase.
Hiermee kunnen zij op basis van risico’s en data hun rioolstelsels beheren. Dit zorgt voor een uniforme manier van rioolbeheer, scheelt onnodig werk en de middelen worden effectiever ingezet.
Het project Riobase is mede mogelijk gemaakt door een RAAK-subsidie van Regieorgaan SIA.
Vervangingswaarde
In Nederland ligt er zo’n 100.000 kilometer aan riolering met een totale vervangingswaarde van ongeveer 60 miljard euro. Een fors deel is aan het einde van zijn levensduur. Onder invloed van klimaatverandering en grootschalige werkzaamheden in de ondergrond (energietransitie) neemt de complexiteit van de vervangingsopgave toe. Daarnaast verlangt de huidige maatschappij een transparante inzet van overheidsmiddelen, ook voor effectief en efficiënt rioolbeheer.
Gemeenten en het waterschap zijn verantwoordelijk voor het beheer. De meeste rioolbeheerders werken tot nu toe op basis van hun kennis en expertise. Elk jaar is er een ander deel van de stelsels in de dertien Zeeuwse gemeenten aan de beurt voor onderhoud op basis van inspectiebeelden.
Risicogestuurd
Met Riobase hebben HZ University of Applied Sciences, de dertien Zeeuwse gemeenten, Evides Waterbedrijf en Waterschap Scheldestromen ingezet op het verhogen van de kwaliteit van de taakuitoefening. Een grote gemeente als Rotterdam werkt al jaren risicogestuurd. Het uitgangspunt hierbij is dat het riool altijd werkt en dat er alleen onderhoud plaatsvindt als het echt nodig is. Dit scheelt onnodig werk en kosten. Zo’n risicogestuurde manier van werken is lastig voor kleine gemeenten, waar vaak één of twee mensen verantwoordelijk zijn voor het rioolbeheer. Zij zijn meestal geen specialisten en hebben te veel andere taken op hun bord om zich op het rioolbeheer te focussen. Uit een enquête onder Zeeuwse rioolbeheerders van een paar jaar geleden bleek dat ook zij zo snel mogelijk risicogestuurd willen gaan beheren. Dat is met Riobase nu mogelijk.
Tijdens het project is een systeem gemaakt dat het rioolbeheer voor kleine gemeenten eenvoudiger, efficiënter en effectiever maakt. Er is een raamwerk en een toolbox met instrumenten en technieken waardoor kleinere gemeenten op basis van risico’s en data hun rioolstelsels kunnen beheren.
Valorisatie
Het project is begonnen in twee gemeenten. Daarna zijn de bevindingen gevalideerd bij twee andere gemeenten en het systeem is vervolgens uitgezet bij de overige negen Zeeuwse gemeenten. Op de achtergrond was de HZ steeds beschikbaar om te helpen waar nodig en om mee te denken.
Het is een intensieve samenwerking, maar we hebben iedereen aangehaakt en zij zijn allemaal aangehaakt gebleven. De ontwikkelde kennis wordt daardoor echt gevaloriseerd.