MediaWiki:IKH Colleagues: verschil tussen versies

Huidige versie van 1 nov 2024 om 11:05

De collega's

Als iemand kanker krijgt heeft dit ook gevolgen voor de collega's. Afhankelijk van de collegiale verhoudingen kan de impact groot zijn. Naast de emoties krijgen collega's ook te maken met de praktische consequenties als iemand door ziekte langdurig niet kan werken.

Collegiale verhoudingen

De relatie die iemand heeft met collega's is erg persoons- en situatieafhankelijk.

Werknemer: "Ja, ik heb helemaal geen contact gehad met mijn leidinggevende en ook niet met mijn collega’s. Het lullige was, ik werk bij een heel groot bedrijf maar binnen het bedrijf zijn allemaal kleine bedrijfjes en ik was net overgegaan naar een andere locatie, dus een ander contract ook. En precies op die dag krijg ik te horen dat ik ziek was, dus ik heb daar niet een dag gewerkt."

Werknemer: "Bij mij zijn mijn collega’s echt goud geweest. Ze hadden een soort rouleersysteem dat ik iedere maand wel wat kreeg: een kaart, een foto een tijdschrift. Of we gingen wandelen of een bakje koffie doen. Ik heb nog nooit zoveel bakjes koffie op het terras gedronken als toen."

Emotionele betrokkenheid

De diagnose kanker zorgt bij collega's voor veel emoties en ongemak om hiermee om te gaan.

Werknemer: "Het is voor heel veel mensen ook moeilijk om ermee om te gaan he. Ze weten niet hoe jij reageert omdat ze jou niet goed genoeg kennen. Er zijn ook mensen die het wel willen, maar niet kunnen. Die lopen met een boog om je heen. Het is niet voor iedereen even makkelijk om iemand aan te spreken, terwijl ze misschien best geïnteresseerd zijn in jou als persoon."

Werknemer: "Wat ik ervaren heb toen ik het nieuws heb gedeeld, dat ik de mensen moest geruststellen. Wat jij dan eigenlijk zelf nodig had, had ik het gevoel van ik moet die ander gaan geruststellen, van het komt goed, ik ga niet dood, ik ga de behandeling in. Achteraf lach je erom, maar het is toch wel de omgekeerde wereld. Ik had er soms moeite mee. Dat iemand in tranen uitbarstte, dat ik dacht van waarom doe je dat? Omdat ik er anders in zat. Iets binnenin me zei het komt goed we moeten er even doorheen en dan had ik soms moeite met verschillende reacties die ik kreeg. Omdat ik er toch positief instond."

Praktische consequenties

Afhankelijk van de organisatie en de functie die iemand daar vervult kan het nodig zijn om voor de zieke collega een vervanger te zoeken.

HR-adviseur: "Je hebt natuurlijk de praktische impact die het heeft van er valt een leerkracht weg en die moet vervangen worden. ...Dus er komt misschien ineens een nieuwe collega in dat team. Kinderen krijgen een andere juf of een andere meester. Misschien soms zelfs wel twee. Als er een fulltimer wegvalt is er best kans dat er twee mensen voor in de plaats komen."

Het kan niet altijd worden voorkomen dat de werkdruk voor de collega's hoger wordt.

HR-adviseur: "En vaak zie je bij een vervanging dat wel de lesgevende taken vervangen worden, maar niet alle boven schoolse taken. En het hangt er natuurlijk vanaf hoe lang het is, als je weet dat iemand met kanker vaak al een jaar weg is, een jaar is niks laten we wel wezen vaak. Dus dat je weet dat je minimaal een half jaar, 9 maanden iemand kan inzetten. Dus dan zeg je wel makkelijker, het is een langdurige vervanging dat je ook oudergesprekken gaat doen en dat soort zaken. Maar vaak worden boven schoolse taken toch weer verdeeld onder andere collega’s. Dus die moet je wel in de gaten blijven houden, van trek jij dat nog wel of heb je ondersteuning nodig."

@@ Regel 1: / Regel 1: @@
-Als een werknemer kanker heeft kan dit ook een behoorlijke impact hebben op de collega’s van deze werknemer, afhankelijk van hoe intensief mensen met elkaar samen werken en hoe de onderlinge contacten zijn. Wat ook meespeelt is in hoeverre collega’s hierdoor geraakt worden of er persoonlijk mee geconfronteerd worden, bijvoorbeeld doordat ze het van dichtbij al eens hebben meegemaakt.
+== De collega's ==
+Als iemand kanker krijgt heeft dit ook  gevolgen voor de collega's. Afhankelijk van de collegiale verhoudingen kan de impact groot zijn. Naast de emoties krijgen collega's ook te maken met de praktische consequenties als iemand door ziekte langdurig niet kan werken.
-== Diagnosefase ==
+=== Collegiale verhoudingen ===
-In de fase waarin de werknemer de diagnose kanker krijgt zullen collega’s hierover op een gegeven moment geïnformeerd dienen te worden. Het is aan de persoon met kanker zelf om te bepalen of hij de collega’s zelf op de hoogte wilt brengen of dat hij liever heeft dat de leidinggevende dit doet. Daarnaast bepaalt hij zelf ook hoe open hij erover wilt zijn en wat hij wel en niet wilt delen. Als collega’s is het belangrijk de wens van de persoon met kanker hierin te respecteren.
+De relatie die iemand heeft met collega's is erg persoons- en situatieafhankelijk.<blockquote>Werknemer: ''"Ja, ik heb helemaal geen contact gehad met mijn leidinggevende en ook niet met mijn collega’s. Het lullige was, ik werk bij een heel groot bedrijf maar binnen het bedrijf zijn allemaal kleine bedrijfjes en ik was net overgegaan naar een andere locatie, dus een ander contract ook. En precies op die dag krijg ik te horen dat ik ziek was, dus ik heb daar niet een dag gewerkt."''</blockquote><blockquote>Werknemer: ''"Bij mij zijn mijn collega’s echt goud geweest. Ze hadden een soort rouleersysteem dat ik iedere maand wel wat kreeg: een kaart, een foto een tijdschrift. Of we gingen wandelen of een bakje koffie doen. Ik heb nog nooit zoveel bakjes koffie op het terras gedronken als toen."''</blockquote>
-=== Open communiceren ===
+=== Emotionele betrokkenheid ===
-Voor de collega’s kan het enorme schok zijn en ze zullen niet altijd goed weten hoe richting de persoon met kanker te reageren. Door als collega open te zijn en eerlijk te zeggen dat je niet goed weet hoe je moet reageren kun je de spanning weg halen. Je kunt bijvoorbeeld zeggen dat je erg geschrokken bent en veel aan je collega moet denken (bron:kanker.nl)
+De diagnose kanker zorgt bij collega's voor veel emoties en ongemak om hiermee om te gaan.<blockquote>Werknemer: ''"Het is voor heel veel mensen ook moeilijk om ermee om te gaan he. Ze weten niet hoe jij reageert omdat ze jou niet goed genoeg kennen. Er zijn ook mensen die het wel willen, maar niet kunnen. Die lopen met een boog om je heen. Het is niet voor iedereen even makkelijk om iemand aan te spreken, terwijl ze misschien best geïnteresseerd zijn in jou als persoon."''</blockquote><blockquote>Werknemer: ''"Wat ik ervaren heb toen ik het nieuws heb gedeeld, dat ik de mensen moest geruststellen. Wat jij dan eigenlijk zelf nodig had, had ik het gevoel van ik moet die ander gaan geruststellen, van het komt goed, ik ga niet dood, ik ga de behandeling in. Achteraf lach je erom, maar het is toch wel de omgekeerde wereld. Ik had er soms moeite mee. Dat iemand in tranen uitbarstte, dat ik dacht van waarom doe je dat? Omdat ik er anders in zat. Iets binnenin me zei het komt goed we moeten er even doorheen en dan had ik soms moeite met verschillende reacties die ik kreeg. Omdat ik er toch positief instond."''</blockquote>
+=== Praktische consequenties ===
-Je kunt de zieke collega ook gewoon vragen waar hij behoefte aan heeft. Wil hij wel over zijn ziekte praten of juist niet en hoe kun je hem steunen tijdens zijn ziekte. (bron: {{Cite|resource=Resource Hyperlink 00937|name=untire.me|dialog=process-linkwebsite-dialog}})
+Afhankelijk van de organisatie en de functie die iemand daar vervult kan het nodig zijn om voor de zieke collega een vervanger te zoeken.<blockquote>HR-adviseur: ''"Je hebt natuurlijk de praktische impact die het heeft van er valt een leerkracht weg en die moet vervangen worden. ...Dus er komt misschien ineens een nieuwe collega in dat team. Kinderen krijgen een andere juf of een andere meester. Misschien soms zelfs wel twee. Als er een fulltimer wegvalt is er best kans dat er twee mensen voor in de plaats komen."''</blockquote>Het kan niet altijd worden voorkomen dat de werkdruk voor de collega's hoger wordt.<blockquote>HR-adviseur: ''"En vaak zie je bij een vervanging dat wel de lesgevende taken vervangen worden, maar niet alle boven schoolse taken. En het hangt er natuurlijk vanaf hoe lang het is, als je weet dat iemand met kanker vaak al een jaar weg is, een jaar is niks laten we wel wezen vaak. Dus dat je weet dat je minimaal een half jaar, 9 maanden iemand kan inzetten. Dus dan zeg je wel makkelijker, het is een langdurige vervanging dat je ook oudergesprekken gaat doen en dat soort zaken. Maar vaak worden boven schoolse taken toch weer verdeeld onder andere collega’s. Dus die moet je wel in de gaten blijven houden, van trek jij dat nog wel of heb je ondersteuning nodig."''</blockquote>
-Wat ook kan helpen is om er met andere collega’s over te praten en proberen uit te vinden waar anderen mee zitten, ook dit kan helpen om beter met de ziekte van je collega om te gaan.
-Een valkuil voor collega’s kan zijn om zoveel mogelijk werk en taken van een zieke collega over te nemen. Goed bedoeld maar het kan volledig tegen de wensen van de zieke collega ingaan waardoor deze het gevoel kan krijgen niet meer als volwaardige collega te worden gezien. De behoefte en wensen van de zieke collega dienen voorop te staan. Geef je zieke collega de ruimte om de eigen regie te behouden en ga samen op zoek naar wat het beste werkt in het contact op de werkvloer.
-== Behandelfase ==
-In deze fase is het onderhouden van contact en betrokkenheid tonen vanuit de kant van de werkgever van groot belang. Collega’s hebben hierin een belangrijke rol. Door in contact te blijven en een collega met kanker te blijven betrekken bij het werk, zal de drempel om na de behandelingen weer aan de slag te gaan (of aan de slag te blijven tijdens de behandelingen) veel lager zijn. Welke manier het beste werkt is voor iedereen verschillend. De ene persoon zal het fijn vinden als collega’s regelmatig op bezoek komen, de ander heeft genoeg aan regelmatig telefonisch contact of via kaartjes en de mail. Het bespreekbaar maken en vragen aan de persoon met kanker wat hij fijn vindt helpt enorm. En tussentijds ook vragen of de gekozen werkwijze nog steeds goed voelt!
-Naast de emotionele en relationele kant, is er uiteraard ook een zakelijke kant. Het werk moet doorgaan en taken zullen wellicht overgenomen moeten worden door collega’s. Uiteraard speelt ook de leidinggevende hierin een rol, maar het kan heel helpend zijn voor de persoon met kanker om als collega’s onderling goede afspraken te maken over het herverdelen/overnemen van taken. Als de persoon met kanker weet dat hij zich op dat punt niet druk hoeft te maken, kan hij zich nog beter focussen op behandeling en herstel.
-Als een collega met kanker ervoor kiest (en kan kiezen) om zoveel mogelijk aan het werk te blijven tussen de behandelingen door zullen er ook afspraken gemaakt moeten worden en is het belangrijk om voortdurend met elkaar in gesprek te blijven. Het verloop van het behandelingsproces kan grillig en onvoorspelbaar zijn wat ver vooruit plannen onmogelijk maakt. De ene dag kan iemand zich redelijk goed voelen, de volgende dag totaal niet. Dan is het belangrijk dat, mocht het nodig zijn, collega’s kunnen bijspringen in de werkzaamheden van de collega met kanker. Open communicatie kan hierbij helpen, weet als collega’s dat, hoe zeer iemand ook aan het werk wil blijven, het kan zomaar veranderen. Als je je als collega’s hiervan bewust bent en dat goed bespreekbaar maakt binnen je team bijvoorbeeld, kun je hier op voorbereid zijn en komt je niet voor verrassingen te staan.
-== Fase terugkeer naar werk ==
-Als de behandeling achter de rug is komt terugkeer naar werk weer in beeld. De bedrijfsarts adviseert hoe de re-integratie vorm gegeven kan worden waarna de  werkgever samen met de werknemer een plan maakt voor re-integratie. Hierin komt bijvoorbeeld te staan met welke werkzaamheden zal worden gestart en voor hoeveel uren. De collega’s op de werkvloer spelen hierin ook een belangrijke rol: hoe kunnen zij bijdragen om de re-integratie te bevorderen?
-Het is goed om te weten als collega’s dat, ook al zijn de behandelingen voorbij, dit niet automatisch betekent dat de zieke collega weer helemaal de oude is. Niet alleen op sociaal-emotioneel vlak maar op ook fysiek. Zo hebben veel kankerpatiënten last van vermoeidheid, geheugenproblemen, concentratieproblemen, verminderde lichamelijke conditie en zenuwpijn. Dit beperkt hen vaak ernstig in hun werkvermogen. Ook hier geldt dat communicatie een belangrijke sleutel is voor een goede re-integratie van je zieke collega.
-Onthoud (bron: {{Cite|resource=Resource Hyperlink 00936|name=https://untire.me/docs/Untire-WerkenKanker-Collega.pdf|dialog=process-linkwebsite-dialog}})
-* Kanker zal in de meeste gevallen het werkvermogen van je collega inderdaad aantasten, maar dit betekent niet dat hij/zij geen toegevoegde waarde meer kan leveren aan de organisatie. Behandel hem of haar dan ook als volwaardige collega. Ga met hem of haar om zoals je met ieder ander op de werkvloer om zou gaan ténzij er expliciet andere afspraken zijn gemaakt.
-* Vertrouw erop dat je collega zelf of via de leidinggevende zal aangeven als iets niet lukt of kan.
-* Probeer opmerkingen als “Je ziet er goed” of “fijn dat je weer helemaal de oude bent” te voorkomen. Een herstellende collega kan er misschien goed uitzien maar zich van binnen nog helemaal niet goed voelen. Herstellen van kanker(behandeling) is complex en kost vaak veel tijd. Het zal er niet uitzien als een stijgende lijn maar eerder als een lijn dat veel pieken en dalen kent. Probeer hier rekening mee te houden en stel je verwachtingen bij. Wat je wel kunt vragen is: “Je ziet er goed uit, maar voel je je ook goed?” of “Hoe gaat het nu/vandaag met je?”
-* Probeer de behoeften van je collega vooral niet zelf in te vullen of te raden. Door de behoeften van je collega na te vragen en eventuele aannames die je hebt te checken, kun je de samenwerking en werkrelatie met je collega waarborgen en help je hem/haar om haar werk-rol weer eigen te maken.
-'''''Opmerking''''': we hebben geen interviews afgenomen bij collega’s van werknemers met kanker. Er zijn dan ook geen quotes van hen terug te vinden, wèl van werknemers over hun collega’s. Misschien de moeite waard om er een paar in dit deel op te nemen?