Voordelen

Uit de literatuur blijkt dat er diverse voordelen zijn verbonden aan (semi) gratis kinderopvang (zie Tabel 2). Een van de meest genoemde factoren is de positieve impact op de arbeidsparticipatie door vrouwen. Hoewel dit effect voornamelijk wordt waargenomen bij hoogopgeleide vrouwen, en het minder sterk is bij laagopgeleide vrouwen. Naast arbeidsparticipatie worden ook kind ontwikkeling en gelijke kansen voor elk kind als voordelen genoemd. Momenteel maken kinderen uit lagere sociaaleconomische klassen minder gebruik van kinderopvang, dit wordt deels gelinkt aan de complexiteit van het huidige subsidiesysteem. Dit resulteert erin dat deze kinderen al met een achterstand aan het basisonderwijs beginnen, kinderopvang speelt namelijk een essentiële rol bij de sociale, cognitieve en schoolse ontwikkeling van kinderen.

Volgens enkele experts zal de combinatie van de toenemende arbeidsparticipatie van (hoogopgeleide) vrouwen en een betere start voor elk kind uiteindelijk resulteren in een rendabele investering in gratis kinderopvang. De stijging van vrouwen op de arbeidsmarkt zal leiden tot een toename van economische activiteit en belastinginkomsten, terwijl de investering in de ontwikkeling van kinderen ervoor zal zorgen dat zij beter voorbereid zijn op de toekomst. Door deze effecten zal de samenleving op de lange termijn volgens de experts op meerdere domeinen profiteren van gratis kinderopvang.

Tabel 2. Voordeel gratis kinderopvang per regio 

Omschrijving voordeel  Stakeholder(s) Land  Bron Toelichting
Toename in arbeidsmarktparticipatie door moeders bij kinderen van 0-3 jaar, kinderen uit achterstandsgezinnen hebben baat bij gratis kinderopvang, goed voor de kind ontwikkeling en zorgt voor gedragsmatige veranderingen binnen het gezin Moeders

kinderen

gezin

 Duitsland Busse & Gathmann, 2015,

Busse & Gathmann, 2018

Busse & Gathmann, 2020 

Wetenschappelijk

artikel

Empirische

data 

Toename arbeidsparticipatie vrouwen Moeders Nederland Bettendorf, Jongen & Muller, 2015  CBP Discussion paper
Toename arbeidsparticipatie moeders Moeders Malta Borg, A., 2015  Review voor Europese Commissie
Arbeidsparticipatie moeders; van parttime naar fulltime Moeders UK Brewer et al., 2022 Wetenschappelijk artikel
Verbreken deeltijdcultuur vrouwen (zie figuur) Moeders Nederland  Bokhorst & Hemerijck, 2023 Wetenschappelijk artikel  
Uit enquête blijkt dat 1/3 (voornamelijk moeders) meer zou willen gaan werken wanneer kinderopvang gratis zou worden Moeders Nederland Benedictus, 2022  Artikel
Voorzieningen blijven bestaan; kinderen trekken niet weg uit de regio; toename gebruik kinderopvang; kwaliteit opvang is verbeterd; kind ontwikkeling en werkgelegenheid Moeders Nederland,

Zeeuws-Vlaanderen

Bukman, 2021 Artikel tijdschrift Management Kinderopvang
Arbeidsparticipatie moeders Moeders Zweden Elwert & Quaranta, 2023 Wetenschappelijk artikel
Positieve effecten op sparen, schoolgereedheid en kwaliteit van het gezin. Positieve impact op werk bij lage inkomens (voornamelijk vrouwen).

Algehele gebruik van kinderopvang nam toe.

Moeders;

gezinnen;

kinderen;

leefomgeving

UK Gillian & La Valle, 2018   Presentation to the ICMEC International Seminar
Arbeidsparticipatie vrouwen Moeders België en

Zweden

Van Lancker & Ghysels, 2013 Boekhoofdstuk
Kansengelijkheid; ontzorgen van werkende en niet werkende ouderen Gezinnen;  Nederland Leseman et al., 2021 Onderzoeksrapport
Hoogopgeleide vrouwen gaan meer werken; gebruik van kinderopvang neemt toe wanneer deze gratis wordt; huidige systeem is te complex en niet toegankelijk genoeg Moeders Nederland Kok et al., 2020  Opiniestuk
Kinderopvang bevordert de schoolse en sociale vaardigheden van kinderen (zeker voor kinderen in kwetsbare omstandigheden)

Arbeidsparticipatie ouders

Kinderen;

Ouders;

Gezinnen

België Van Lancker, 2021 Opiniestuk
Verhoogd welbevinden, sociale en cognitieve ontwikkeling van kinderen wat lijdt tot productiviteit in de economie; Zorgt voor de verbetering van de algehele leefbaarheid; Verschil tussen mannen en vrouwen kleiner Moeders/vrouwen;

kinderen;

leefomgeving

UK Henau, J. de, 2022 Wetenschappelijk artikel
Positief effect arbeidsparticipatie Moeders Canada Koopman & Plantenga, 2023 Online artikel
Korte termijn: Hogere arbeidsparticipatie vrouwen en gelijkheid man vrouw; Vermindering stress bij ouders; Investering in gratis kinderopvang wordt bij verschillende situaties terugverdiend; Kinderen in kwetsbare situaties meer kansen en huidige systeem is te complex Moeders;

kinderen;

gezinnen; arbeidsmarkt

/economie;

algemene

leefomgeving

Nederland WomenInc, 2020  Online artikel
Kind ontwikkeling en kind en kansengelijkheid Kinderen UK Harding & Cottell, 2018   Rapport Childcare Survey 2018
Arbeidsparticipatie moeders Moeders Brazilië Paes de Barros et al., 2011 Wetenschappelijk artikel
Kansengelijkheid achterstandsproblematiek Kinderen Nederland;

Waddeneilanden

Overduin, 2017   Opiniestuk
Gebrek aan betaalbare kinderopvang is belemmering voor betaald werk; Kind ontwikkeling Kinderen  Nederland Raes, Piessens & WillockX, 2020  Boek
Belang kinderopvang: (1) vergroten kansen voor kinderen, evenals een latere selectie of meer mogelijkheden vervolgonderwijs. (2) Tegengaan educatieve kloof (3) Verdient zichzelf terug op lange termijn door rendement positieve effecten achterstandskinderen.   Kinderen;

economie

 Nederland Slot en Leseman, 2019  Wetenschappelijk artikel (inclusief kosten-baten analyse)
Arbeidsparticipatie vrouwen;

Mannen meer participatie in het gezin; Economische winst op lange termijn; Betere cognitieve, sociale en emotionele ontwikkeling; Huidige systeem is voor ouders te duur (gem duurder dan in andere landen).

Moeders;

Mannen;

Economie;

Kinderen

Nederland Slot & Leseman, 2020


Opinie























Referenties