KNKR Echografie

Het woord echografie betekent: schrijven met teruggekaatst geluid. Een ander woord dat ook vaak gebruikt wordt is echoscopie, en dit betekent: zichtbaar maken van teruggekaatst geluid. Deze techniek maakt gebruik van geluidsgolven. Ook buiten de geneeskunde wordt echoscopie toegepast, bijvoorbeeld bij het opsporen van scholen vis in zee.

Met de echo kunnen je organen en weefsels in beeld worden gebracht. Op die manier kunnen eventuele afwijkingen worden ontdekt. Echografie is in Nederland heel bekend. Vrouwen die een baby verwachten krijgen vaak een echo rond de 10de, en nog een keer rond de 20ste week van de zwangerschap - op verzoek vaak met een fotoafdruk. (Bron: ZB)

Formele omschrijving

Beeldvormend onderzoek waarbij wordt gebruikgemaakt van teruggekaatste ultrasone trillingen. De terugkaatsing wordt beïnvloed door dichtheid van de tussenliggende materie. Deze methode (vergelijkbaar met radarpeiling) toont structuren met een omvang van enkele millimeters onder voorwaarde dat de weefsels ultrageluid anders reflecteren of absorberen. Afgrenzing van verschillende weefsels of organen is alleen mogelijk als er een overgang in akoestische impedantie tussen bestaat of als de dichtheid of aard van verstrooiende structuren in de weefsels verschilt. Op overgangen met grote verschillen in akoestische impedantie, zoals bij bot of bij lucht in longen of darmen, worden geluidsgolven echter vrijwel volledig gereflecteerd, waardoor de achterliggende structuren niet zichtbaar kunnen worden gemaakt.

Echografie heeft dus haar eigen indicaties, hoewel er een zekere overlapping is met andere beeldvormende technieken. Belangrijkste voordelen zijn de gemakkelijke en snelle toepasbaarheid, het ontbreken van ioniserende straling of andere nadelige effecten en de lage kosten bij een betrekkelijk hoge diagnostische opbrengst. De structuren kunnen zonder superpositie in alle gewenste vlakken worden afgebeeld, waardoor een goed ruimtelijk inzicht kan worden verkregen.

Onderzoekskwaliteit wordt echter sterk beïnvloed door deskundigheid en ervaring van de onderzoeker, die diagnose stelt tijdens onderzoek en dus niet later, op gefotografeerde monitorbeelden. Een ander bezwaar is dat lang niet alle gebieden (bot, lucht) in het lichaam goed kunnen worden bereikt en dat vet een verstrooiing van de geluidsbundel veroorzaakt, waardoor bij obese patiënten de beeldkwaliteit vaak suboptimaal (ondermaats) is. Voorbeeld van toepassing is visualiseren en cytologische punctie uit subpleuraal gelegen tumoren en supraclaviculaire lymfeklieren. (Pinkhof Geneeskundig woordenboek (Red. Jannes van Everdingen, Arnoud van den Eerenbeemt, 2012))

Schema: Sociale kaart VN, Context: Onderzoek naar kanker
Overkoepelend: KNKR Medisch onderzoek

Referenties

• ZB, (personal website), 2017.
• Pinkhof Geneeskundig woordenboek, Red. Jannes van Everdingen, Arnoud van den Eerenbeemt, 2012.