MediaWiki:IKH S1

Overzicht

Je krijgt de diagnose kanker en je gaat het nieuws vertellen aan je familie, vrienden maar ook aan je werkgever. Het krijgen van de diagnose kanker vormt het begin van het werk en kankerproces. Een belangrijk eerste moment in het proces is het communiceren van de diagnose naar de werkgever. Dit wordt niet door iedereen als moeilijk ervaren maar het is wel een moment waarop er veel gaat veranderen voor zowel de werknemer als de werkgever. Informeer je je werkgever meteen of wacht je liever nog even met het delen van het nieuws? En wie informeer je nog meer?

Op het moment dat je de diagnose te horen krijgt is er meestal nog geen behandelplan. Het is dan aan jou om te beslissen wanneer je de diagnose deelt op je werk en met wie. Deel je de diagnose meteen of wacht je daar nog even mee?

Handelingsopties

De werkgever direct informeren

Zodra ik de diagnose kreeg heb ik deze gecommuniceerd naar mijn werkgever.

“Ik heb het eigenlijk heel snel op mijn werk gezegd. Als je dan elke dag werkt is het een beetje lastig, dan moet je allemaal dingen gaan verzinnen en lopen liegen en je weet dat je het later toch een keer gaat zeggen”.

Zodra ik de diagnose kreeg heb ik mijn werkgever geïnformeerd en mij ziekgemeld.

“Ik heb eigenlijk meteen op de parkeerplaats van het ziekenhuis mijn baas gebeld; ‘ik heb geen goede uitslag dus ik meld me ziek.’ Ik heb er eigenlijk nooit zo geheimzinnig over gedaan”

Link: Werknemer meldt zich meteen ziek (link naar ziekmelding)

Dialoog - De werkgever direct informeren

• Werknemer: (Emoties/gedachten: Ik kan dit niet geheim houden, ik vertel het Gerda maar meteen. Ze zal er wel van schrikken, maar ik kan er maar beter open over zijn.) “Hallo Gerda, ik heb vandaag de uitslag gehad van dat knobbeltje in mijn borst weet je wel? Het is borstkanker.”
• Werkgever: (Emoties/gedachten: Oh nee, dus toch, wat moet ik zeggen?) “Wat een heftig nieuws! Hoe voel jij je nu?”
• Werknemer: “Ik ben geschrokken en weet nog niet goed wat mij te wachten staat. De komende tijd krijg ik meer onderzoeken en moet er meer duidelijk worden.”
• Werkgever: “Dat kan ik mij voorstellen. Ik schrik hier ook van. Ik wil je graag zo goed als mogelijk ondersteunen dus geef vooral aan wat je nodig hebt. Hoe kijk je naar de komende periode? Wil je thuisblijven? Of wil je deels komen werken?”
• Werknemer: “Ik weet het eigenlijk niet zo goed. Het nieuws heeft mij erg overvallen en ik weet ook nog niet echt hoe de komende tijd eruit gaat zien. Ik denk dat ik me even een paar dagen wil ziekmelden om alles te laten bezinken en na te denken over hoe nu verder. Laten we daarna weer even contact hebben.”
• Werkgever: “Dat is goed. Neem de tijd die je nodig hebt maar laten we wel contact houden. Laat je het me weten als er iets verandert of als ik iets kan betekenen?”

De werkgever iets later informeren

Ik heb de diagnose kanker gekregen maar ik wacht liever nog even met mijn werkgever te informeren.

Er zijn verschillende redenen om  mogelijke symptomen van kanker of de diagnose kanker in het begin niet te delen met je werkgever:

• De relatie met je werkgever is niet goed en je wilt eerst nadenken over hoe je dit gaat communiceren;
• Je bent onzeker over wat de diagnose voor je baan betekent. Zoals bijvoorbeeld een aankomende of recente promotie;
• Soms heb je even tijd nodig om de diagnose zelf te verwerken voor je het aan je werkgever vertelt.

Op een bepaald moment zul je het echter wel vertellen aan je werkgever.

Disclaimer: het bovenstaande filmpje is een voorbeeld van hoe de information tool (interactive narratives in 3D) kan worden gebruikt om filmpjes te produceren. Het script in dit filmpje komt niet overeen met het onderstaande script.

Dialoog – De werkgever iets later informeren

• Werknemer: (Emoties/gedachten: Ik ben erg van slag en kan dit nieuws nog even niet delen, wel moet ik mijn afwezigheid melden, wat kan ik wel zeggen?) “Hallo Frank, ik wil me ziekmelden voor de rest van deze week.”
• Werkgever: “Oh, wat vervelend, denk je dat je na die week weer aan het werk kunt?”
• Werknemer: (Emoties/gedachten: Ik moet iets antwoorden maar ik kan het nog niet helemaal vertellen, ik ken deze leidinggevende helemaal niet zo goed en weet niet zo goed wat ik moet zeggen.) “Dat weet ik niet, ik weet niet hoelang het gaat duren. Ik voel me niet zo goed. Er lopen wat onderzoeken. Zodra ik meer weet hoor je het van me.”
• Werkgever: (Emoties/gedachten: Wat zou er zijn? Is er meer aan de hand? Mag ik daarnaar vragen? Ze wil het duidelijk nog niet zeggen.) “Dat is vervelend voor je! Hopelijk voel je je gauw beter. Laat je het weten zodra je meer weet?”

Adviezen

Wie ga je informeren en wanneer ga je dit doen?

Het is belangrijk om na te denken over wanneer je je werk wilt informeren over je diagnose maar ook over wie je precies gaat informeren.

Zowel jij als je werkgever hebben een verantwoordelijkheid

Hoe moeilijk de diagnose kanker ook is, zeker als de prognose nog onduidelijk is, er ligt een verantwoordelijkheid bij zowel jou als je werkgever om naar vermogen te blijven werken. Link naar Wet Verbetering Poortwachter Je werkgever is verplicht om jou te helpen bij het aan het werk blijven. Door open te communiceren wordt het voor de werkgever makkelijker om met je mee te denken.

Reacties op de diagnose

Het vertellen van de diagnose is ook voor anderen schokkend nieuws. Mensen gaan met je meeleven en willen weten hoe het met je gaat. Dit kan prettig zijn, maar als je liever even met rust gelaten wilt worden is het raadzaam om dat gewoon te zeggen. Probeer aan te geven wat je daar zelf prettig in vindt.

Overwegingen

Voor de werknemer

Je mag helemaal zelf bepalen wat je over je diagnose vertelt, tegen wie en of je alleen de feiten deelt of ook je emoties. Besef wel dat het in jouw voordeel is om een goede relatie met je werkgever te hebben; zodra er sprake is van langdurig ziekteverzuim zullen jullie intensief moeten samenwerken aan je terugkeer naar werk. Door open en transparant te zijn over je situatie creëer je vertrouwen en begrip bij de ander. 

Voor de werkgever

Hoe vertrouwd en toegankelijk ben je als leidinggevende voor je zieke werknemer? Er zijn veel factoren die (on)bewust de communicatie tussen de werkgever en de werknemer beïnvloeden. De uitgangssituatie is anders voor iemand die nog maar net binnen het bedrijf werkt en een tijdelijke aanstelling heeft dan voor iemand die al een lange geschiedenis heeft binnen het bedrijf en waar al een goede of juist een moeizame relatie mee is opgebouwd.

Werknemer: Vanaf het moment dat ik dat knobbeltje voelde zou ik net aan een nieuwe baan beginnen. En op het moment we over de taakverdeling gingen praten en hoe ik die functie ging invullen moest ik naar de huisarts. Toen dacht ik ja, nu kan ik wel doen alsof ik leuk aan een nieuwe baan begin, maar straks is het foute boel en heeft zij er een hoop energie ingestoken en kan ik nooit aan die functie beginnen. Ik heb het toen al meteen gezegd en stap voor stap meegenomen en ik heb bij haar geen ongemak gemerkt.

HR-aviseur: Wat wel een verschil is, in de zorg is het veel harder dan bij chemie bedrijven. Dat klinkt heel raar maar dat is echt zo. In de chemie bedrijven overwegend mannen en in de zorg overwegend vrouwen. In de chemie bedrijven zie je meer empathie en meer inlevingsvermogen en de ruimte om dat traject te doorlopen met alle ruimte die iedereen nodig heeft. In de zorg meer van oké de diagnose is gesteld, vinden we heel erg maar nu weer over naar de orde van de dag. In de zorg lijkt de druk er wat meer op te liggen. Hoe komt dat dan? Het enige wat ik kan bedenk is we moeten zo snel mogelijk iedereen weer in huis hebben. We moeten de zorg kunnen draaien.

Ik denk dat dat zeker wel meespeelt, maar ik denk niet de enige. Ik heb hier voornamelijk 2 grotere chemie bedrijven waarbij het ene bedrijf qua formatie goed op orde is, goede cultuur en ik zie daarbinnen niet heel verschil in hoe zij omgaan bij dit vraagstuk. In de zorg speelt de werkdrukbeleving zeker. Maar ik denk soms ook dat het een stukje hospitalisatie is met de ziektebeelden. Ja het is even erg dat een collega het krijgt, maar is een diagnose die ze bijna dagelijks meemaken. Oké erg maar we gaan over naar de orde van de dag. Ik denk dat dat ook meespeelt.

Werknemer: Toen ik het bericht kreeg ben ik gewoon bij mijn leidinggevende gaan zeggen: joh, dit is het geval en ja, dit is het en ik kreeg meteen op mijn manier medewerking en dergelijke. Maar als ik nu lees hoe het ook had gekund, mensen die er even over nadenken, dan denk ik o, ja, nou, dat had dus ook gekund. Dus ja , je weet dus je eigenlijk niet wat het goede is, omdat je het eigenlijk heel impulsief doet, want je hebt er gewoon nog nooit mee te maken gehad.

Toen ik bij de huisarts kwam kon ik 2 dagen later terecht in het ziekenhuis voor onderzoek. Die twee dagen ben je heel erg aan het zoeken. Moet ik het vertellen? Ga ik werken? Dat is al een stap ervoor. Naar de diagnose toe zit je al in een heel traject. Dan moet je zelf ook weer bepalen of je dat al deelt met je werkgever. Je kan even wachten tot je echt de prognose hebt gekregen of je zegt al goh er is wat. Maar dat is natuurlijk ook persoonsafhankelijk.

Bij mij was het heel duidelijk. Ik wist gewoon zelf al dat het niet goed was. Dat is een hele andere situatie dan wanneer er in een bevolkingsbus iets niet goed is. Maar je bent wel doodnerveus en dan is het een beetje afhankelijk van het werk wat je doet of het verantwoord is of niet.

Werknemer: Vanaf het moment dat ik dat knobbeltje voelde zou ik net aan een nieuwe baan beginnen. En op het moment we over de taakverdeling gingen praten en hoe ik die functie ging invullen moest ik naar de huisarts. Toen dacht ik ja, nu kan ik wel doen alsof ik leuk aan een nieuwe baan begin, maar straks is het foute boel en heeft zij er een hoop energie ingestoken en kan ik nooit aan die functie beginnen. Ik heb het toen al meteen gezegd en stap voor stap meegenomen en ik heb bij haar geen ongemak gemerkt.

Werknemer: Ik ben een open persoon, dus ik heb toen ik het nieuws kreeg het eerst met de familie gedeeld en een dag later ben ik meteen naar de chef gelopen, omdat er ook afspraken voor mij werden gemaakt en ik niet wist wanneer ik op het werk zou zijn. Ik ben ook voor onderzoeken naar het ziekenhuis geweest. Ik heb geprobeerd zoveel mogelijk te werken, maar ik werk ook bij een zorginstelling. Dat merk je denk ik wel, dat het iets anders loopt dan in het bedrijfsleven. Je hebt toch te maken met zorgmensen. Ik heb veel ruimte gekregen in ieder geval.

Werknemer: Zoals ik het gedaan heb toen kreeg ik de onderzoeken dat er iets verdachts zat. Toen heb ik alleen mijn leidinggevende en degene die de planning doet verwittigd. Ze hebben iets gevonden, maar ik weet nog niet wat het traject is. Ik vertel het tegen jullie twee, maar je moet het gewoon voor je houden want ik weet niet wat de rest van het traject is. Bij ons, en ik denk ook bij andere bedrijven waar je met meerdere mensen werkt, wordt er altijd geouwehoerd. Toen ik wist wat het traject was heb ik het tegen mijn directe collega’s gezegd. Mijn tip daarbij is om er in de tekst bij te zetten dat je duidelijk aangeeft of ze het mogen delen met collega’s. Ik had het tegen mijn ploeg gezegd en mijn collega was expres boven gebleven om het nieuws als eerste met de volgende ploeg te delen. Je zit dan al in een moeilijke situatie en dan is het heel vervelend om het via via te horen.

Werknemer: Het is ook niet naar, maar het is alleen dat ik denk van daarvoor was ik er ook en nu ben ik ineens iemand mét. Dat gevoel een beetje heb je erbij. Maar dat gaat wennen en dat gaat weg.

Werknemer: Wat ik ervaren toen ik het nieuws heb gedeeld, dat ik de mensen moest geruststellen. Wat jij dan eigenlijk zelf nodig had, had ik het gevoel van ik moet die ander gaan geruststellen, van het komt goed, ik ga niet dood, ik ga de behandeling in. Achteraf lach je erom, maar het is toch wel de omgekeerde wereld. Ik had er soms moeite mee. Dat iemand in tranen uitbarstte, dat ik dacht van waarom doe je dat? Omdat ik er anders in zat. Iets binnenin me zei het komt goed we moeten er even doorheen en dan had ik soms moeite met verschillende reacties die ik kreeg. Omdat ik er toch positief instond.

En behalve dat: je zit met je eigen verhaal en vervolgens hoor ik mijn buurvrouw en mijn oom en die collega. Allerlei verhalen komen op je af. Dat ik dacht van wat moet ik hiermee? Ik ben ook enorm positief en de anderen waren zwaar gechoqueerd dan had ik het gevoel van ik moet de boel weer een beetje oplappen. Zo van jongens ik ben er nog hoor. Heel raar is dat. Maar dat krijg je er nog wel weer bij ook.

Maar als je zelf gaat denken, als iemand anders naar je toekomt met deze mededeling zou je misschien ook zo reageren. Het is niet naar en ieder op zijn eigen manier. Maar op het moment zelf heb je zoiets van alsjeblieft…