Emoties
Werknemer
Je emoties
Kanker kan heftige gevoelens en emoties oproepen. Denk bijvoorbeeld aan boosheid, verdriet, angst, machteloosheid, schaamte, schuld en wantrouwen.
‘Als je je diagnose ontvangt staat je wereld op zijn kop, het heeft grote impact. Dat komt met boosheid, frustratie, angst. Als ik dat niet zou kunnen benoemen zou het niet goed gaan. Ik ben iemand die het moet uiten, op wat voor manier dan ook. Boosheid heeft de eerste zes maanden een grote rol gespeeld.’
‘Het is belangrijk om te weten dat je boos mag zijn. Dan voel je je erkend: ik mag me zo voelen.’
De emoties die je ervaart kunnen per fase verschillen en kunnen elkaar in snel tempo afwisselen. Omgaan met emoties doet ieder op zijn eigen manier. Je kunt ervoor kiezen om je af te zonderen, afleiding te zoeken, of juist om de emoties toe te laten en er veel over te praten met anderen.
‘Ik zei: ik wil er nu niet over praten, ik wil dat we even naar de zeedijk gaan zonder te praten. Dat heb ik toen ook echt gedaan.’
‘Ik kan me niet voorstellen dat je al je emoties vasthoudt.’
Soms kunnen mensen in je omgeving je het gevoel geven dat bepaalde emoties er niet mogen zijn of niet gepast zijn in een bepaalde situatie.
‘Dat ze je vreemd aankijken als je gewoon een grapje maakt, of vrolijk over straat loopt. Het leven stopt niet. Je hebt nog steeds de goede momenten en je lacht je nog steeds rot. Je hebt er alleen iets bij zeg maar.’
Het is belangrijk om te weten dat alle emoties er mogen zijn en geuit mogen worden op de manier bij jou past. Ieder gaat hier op zijn eigen manier mee om.
De emoties stoppen niet nadat het behandeltraject is afgerond. Vaak begint de verwerking dan juist pas. Voor je omgeving kan het een afgesloten hoofdstuk lijken. Mensen zeggen dat je er goed uit ziet en gaan over tot de orde van de dag terwijl jij misschien nog volop lastige emoties ervaart. Het is belangrijk om te weten dat je emoties er ook na het behandeltraject nog mogen zijn. Probeer ze toe te laten en zie ze als onderdeel van je verwerkingsproces.
De emoties van anderen
Ook bij mensen in je omgeving kan kanker veel emoties oproepen.
‘Ik had er soms moeite mee. Dat iemand in tranen uitbarstte, dat ik dacht van waarom doe je dat? Omdat ik er anders in zat. Iets binnenin me zei het komt goed we moeten er even doorheen en dan had ik soms moeite met verschillende reacties die ik kreeg. Omdat ik er toch positief instond.’
‘Wat ik ervaren toen ik het nieuws heb gedeeld, dat ik de mensen moest geruststellen. Wat jij dan eigenlijk zelf nodig had, had ik het gevoel van ik moet die ander gaan geruststellen, van het komt goed, ik ga niet dood, ik ga de behandeling in. Achteraf lach je erom, maar het is toch wel de omgekeerde wereld.’
Probeer je grenzen aan te geven wanneer de emoties van mensen in je omgeving je even teveel worden. Natuurlijk roept kanker ook bij hen veel emoties op, maar probeer het aan te geven als je dit er even niet bij kunt hebben. Zij zijn zich misschien helemaal niet bewust van de impact die dit op jou heeft. Eventueel kun je er op een moment dat je je minder emotioneel voelt nog op terugkomen.
Emoties delen
Het kan helpen om je emoties te delen. Je kunt er bijvoorbeeld over praten met je naasten of een dagboek of blog bijhouden. Vind een manier die bij jou past.
Contact met lotgenoten
Als je je onbegrepen voelt kan het heel fijn zijn om contact te zoeken met lotgenoten, ook wanneer je behandeltraject al is afgerond. Lotgenoten begrijpen wat je doormaakt.
Ontspanningsoefeningen en mindfulness
Ontspanningsoefeningen en mindfulness kunnen helpen om je bewuster te worden van je gevoelens en emoties, ze meer te accepteren en om hier meer controle over te krijgen.
Een laagdrempelige manier om kennis te maken met ontspanningsoefeningen en mindfulness is de VGZ mindfulness coach app die gratis te downloaden is via https://play.google.com/store/apps/details?id=nl.vgz.mindfulness
Er is ook een boek dat zich specifiek richt op mindfulness voor kankerpatiënten: ‘Mindfulness en kanker’, geschreven door Ida Linse en Marijke Bruining. Via hun website kun je gratis oefeningen downloaden http://mindfulnessbijkanker.nl/oefeningentips/gesproken-meditaties/
Boektip
'Een boek dat me best wel geholpen heeft is 'Anders overleven met kanker'. Dat vond ik in het begin van mijn traject. Het is een boek van meer dan 200 pagina’s, maar een heel praktisch boek. Het begint eerst met uitleg over de emotionele achtbaan. Er zitten ook allerlei werkopdracht in. Je moet echt gaan reflecteren van waar sta ik. Thema rouwen, stress, omgaan met wat je mee maakt, verbinding. Het is een heel werkboek met allemaal opdrachten. Ik heb ze niet allemaal gedaan maar eruit gepakt wat ik zelf van toepassing vond. Dat vond ik een heel goed boek. Het is geschreven door Mariëtte van Hooff, vitaliteitsspecialist en arbeidskundige. Ik vind het wel een aanrader.'
Professionele hulp
Het kan zijn dat je last hebt van ernstige klachten die op korte termijn niet overgaan. Je kunt bijvoorbeeld je interesse verliezen in dingen die je eerder graag deed, je hopeloos voelen, voortdurend angst ervaren of last krijgen van nachtmerries. In die gevallen is het belangrijk om professionele hulp te zoeken. Maak een afspraak met je huisarts en kijk samen welke hulp het beste bij jou situatie past.
Leidinggevende
“In korte tijd had ik met twee medewerkers te maken die kort na elkaar aangaven dat ze kanker hadden. Ik had het gevoel dat ik er voor hen moest zijn. En dat ik rustig moest blijven voor de collega’s. Ik vond het heel moeilijk om met mijn eigen angst en verdriet om te gaan. Gelukkig kon ik er thuis over praten. Verder eigenlijk niet.”
Context structure (for development purposes only)
Roles in this situation:
Building Block (BB) Identity in this situation:
Building Block (BB) Dilemma in this situation:
Building Block (BB) Dialog in this situation:
Building Block (BB) Synchronizer in this situation:
Supercontext: Thema's
Subcontexts:
Referenties
- http://mindfulnessbijkanker.nl/oefeningentips/gesproken-meditaties/, Mindfulness bij kanker, 12 januari 2022.
- https://play.google.com/store/apps/details?id=nl.vgz.mindfulness, VGZ, 12 januari 2022.